ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

γενικού υποβάθρου, ειδικού υποβάθρου, ειδίκευσης

γενικών γνώσεων, ανάπτυξης δεξιοτήτων

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ:

Περιγράφονται τα μαθησιακά αποτελέσματα του μαθήματος οι συγκεκριμένες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες καταλλήλου επιπέδου που θα αποκτήσουν οι φοιτητές μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος.

Συμβουλευτείτε το Παράρτημα Α

Περιγραφή του Επιπέδου των Μαθησιακών Αποτελεσμάτων για κάθε ένα κύκλο σπουδών σύμφωνα με το Πλαίσιο Προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης

Περιγραφικοί Δείκτες Επιπέδων 6, 7 & 8 του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων Διά Βίου Μάθησης και το Παράρτημα Β

Περιληπτικός Οδηγός συγγραφής Μαθησιακών Αποτελεσμάτων

Σκοπός του μαθήματος είναι να μάθουν και να εμβαθύνουν οι φοιτητές στην αρχαία ελληνική ρητορική και ρητορεία, καθώς και στο αρχαίο ελληνικό δίκαιο. Θα γνωρίσουν την ανάπτυξη και την εξέλιξη του νομοθετικού συστήματος από την ομηρική εποχή έως και τα τέλη του 4ου π.Χ. αι. Θα γνωρίσουν τις συγκεκριμένες νομικές διαδικασίες που αφορούν τους λόγους που θα εξετάσουμε. Θα γνωρίσουν το ρητορικό ύφος, τα ρητορικά τεχνάσματα και επιχειρήματα, το πολιτικό και ιστορικό πλαίσιο, άτεχνες και έντεχνες πίστεις, δομή και σύνταξη, κοινωνικές αξίες και ιδεολογικές προσεγγίσεις των δικαστών και κατ’ επέκταση των Αθηναίων πολιτών στο σύνολό τους, μέσα από τη μελέτη επιλεγμένων διαφόρων δικανικών λόγων του Λυσία, Αντιφώντα, Δημοσθένη και Ισοκράτη. Έχοντας ολοκληρώσει το μάθημα αυτό οι φοιτητές θα είναι σε θέση:

Α) να μεταφράζουν και να ερμηνεύουν δικανικούς ρητορικούς λόγους που έχουν συντεθεί από διάφορους ρήτορες από τα μέσα του 5ου έως τα τέλη του 4ου π.Χ. αι., μελετώντας και συγκρίνοντας έτσι εξελικτικά το ρητορικό ύφος και την επιχειρηματολογία που χρησιμοποιούνταν σε δίκες στα ηλιαστικά δικαστήρια ή σε ειδικά δικαστήρια εκδίκασης υποθέσεων ανθρωποκτονίας

Β) να κατανοούν τις συνθήκες και την εποχή στην οποία διαμορφώθηκε κάθε ρητορικός λόγος, καθώς επίσης και τις προσδοκίες των δικαστών, στους οποίους απευθυνόταν ο λογογράφος / ρήτορας με την παρουσίαση και εκτέλεση (θεατρική) του λόγου στο δικαστήριο

Γ) να αντιλαμβάνοντα θέματα δικαίου, δικαιοσύνης, νομοθεσίας, ισότητας καθώς επίσης και τις γενικότερες αντιλήψεις και ιδεολογίες των Αθηναίων στις οποίες απευθύνονταν οι λογογράφοι προκειμένου να κερδίσουν την εύνοια των δικαστών Δ) να γνωρίζουν και να κατανοούν το ιστορικό πλαίσιο της κάθε υπόθεσης καθώς επίσης και το πολιτικό παρασκήνιο και τον ανταγωνισμό των πολιτικών σε ιδιωτικό και δημόσιο επίπεδο

Ε) να εξηγήσουν την απήχηση διαφόρων ρητορικών επιχειρημάτων και τεχνασμάτων στο ευρύτερο κοινό των πολιτών, τις στάσεις και θέσεις των Αθηναίων σε θέματα θρησκείας, νομοθεσίας, πολιτικής ταυτότητας και εθνικής ιδεολογίας, δημοκρατίας και γενικότερα πολιτισμού και ελευθερίας

Ζ) να προσδιορίσουν την σημασία και τον ρόλο της παρουσίασης ενός λόγου στο δικαστήριο για την αθώωση ή καταδίκη των διαδίκων, καθώς απ’ αυτόν εξαρτιόταν η ίδια η ζωή τους

Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών

Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις

Λήψη αποφάσεων

Αυτόνομη εργασία

Ομαδική εργασία

Εργασία σε διεθνές περιβάλλον

Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον

Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών

Σχεδιασμός και διαχείριση έργων

Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα

Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον

Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου

Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής

Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

……

Άλλες…

…….

Το μάθημα αποσκοπεί ώστε ο πτυχιούχος του Τμήματος Φιλολογίας να αποκτήσει:

Εξοικείωση με το ερευνητικό αντικείμενο της αρχαίας ρητορικής τέχνης και ρητορείας

Πολυσχιδή ικανότητα στην αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών μέσα από τη χρήση της διεθνούς βιβλιογραφίας και αρχαίων πηγών και κειμένων

Προώθηση της αυτόνομης εργασίας μέσα από προσωπικές παρουσιάσεις αλλά και της ομαδικής εργασίας μέσα από συλλογική συμμετοχή στην τάξη

Άσκηση της κριτικής προσέγγισης, ανάλυσης και ερμηνείας των λόγων και των δεδομένων της εποχής και της κοινωνίας στην οποία απευθύνονταν

Ανάπτυξη δεξιοτήτων για αυτόνομη και ομαδική εργασία στο χώρο της έρευνας (ερευνητικά κέντρα, ερευνητικά προγράμματα κ.λπ.) και της παιδείας (διδασκαλία σε σχολεία, εκπαιδευτικά προγράμματα). Ο πτυχιούχος θα έχει την ικανότητα να γνωρίζει, να ερμηνεύει, να ανασυνθέτει και να διδάσκει στους συναδέλφους του και συνεπώς και σε μαθητές και να αξιοποιεί στην επαγγελματική του σταδιοδρομία τις γνώσεις του πάνω στο σημαντικό γνωστικό αντικείμενο της ρητορικής τέχνης, με πρωτοτυπία και επιστημονική εγκυρότητα

Πρόσληψη και εφαρμογή της ρητορικής τέχνης σε όλα τα λογοτεχνικά είδη από την αρχαιότητα μέχρι τη σημερινή εποχή

Σύγκριση και αντιπαραβολή του αρχαίου αθηναϊκού νομοθετικού και δικανικού συστήματος με το σύγχρονο ελληνικό καθώς και με άλλα σύγχρονα ευρωπαϊκά συστήματα

Εφαρμογή των επιστημονικών και επαγγελματικών του δεξιοτήτων σε διεθνές περιβάλλον

Εξερεύνηση ιστοσελίδων για την ρητορική τέχνη, τους αρχαίους ρήτορες και το Αττικό δίκαιο

Πρόσφατη βιβλιογραφία – νέες τάσεις ερμηνευτικές

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Περιγράφονται αναλυτικά ο τρόπος και μέθοδοι διδασκαλίας.

Διαλέξεις, Σεμινάρια, Εργαστηριακή Άσκηση, Άσκηση Πεδίου, Μελέτη & ανάλυση βιβλιογραφίας, Φροντιστήριο, Πρακτική (Τοποθέτηση), Κλινική Άσκηση, Καλλιτεχνικό Εργαστήριο, Διαδραστική διδασκαλία, Εκπαιδευτικές επισκέψεις, Εκπόνηση μελέτης (project), Συγγραφή εργασίας / εργασιών, Καλλιτεχνική δημιουργία, κ.λπ.

Αναγράφονται οι ώρες μελέτης του φοιτητή για κάθε μαθησιακή δραστηριότητα καθώς και οι ώρες μη καθοδηγούμενης μελέτης σύμφωνα με τις αρχές του ECTS

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Περιγραφή της διαδικασίας αξιολόγησης

Γλώσσα Αξιολόγησης, Μέθοδοι αξιολόγησης, Διαμορφωτική ή Συμπερασματική, Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής, Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης, Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων, Επίλυση Προβλημάτων, Γραπτή Εργασία, Έκθεση / Αναφορά, Προφορική Εξέταση, Δημόσια Παρουσίαση, Εργαστηριακή Εργασία, Κλινική Εξέταση Ασθενούς, Καλλιτεχνική Ερμηνεία, Άλλη / Άλλες

Αναφέρονται ρητά προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης και εάν και που είναι προσβάσιμα από τους φοιτητές.

Γραπτές εξετάσεις που περιέχουν: 1. κείμενο με ερμηνεία, και ερωτήσεις με βάση το κείμενο α) σύντομες με ερμηνεία λέξεων ή φράσεων, β) γενικότερη ερώτηση ανάλυσης και ερμηνείας του κειμένου. 2. Γενική συγκριτική ερώτηση εισαγωγής με αναφορά σε όλα τα κείμενα που έχουμε εξετάσει. 3. Γλώσσα, ύφος και λογοτεχνικές τεχνικές, αφηγηματικές τεχνικές και διακειμενικές προσεγγίσεις. 4. Γραμματική και Συντακτικό

Η ρητορική στην αρχαιότητα, L. Pernot (2005, εκδ. Δαίδαλος Ι. Ζαχαρόπουλος)

Η τέχνη της πειθούς, R. Cialdini (2009, εκδ. Δίαυλος)

Λυσίου κατά αγοράτου (13) και κατά Νικομάχου (30), Βολονάκη Ε. (2012, εκδ. Παπαζήση)

Κ. Αποστολάκης, Λυσίου Υπέρ Πολυστράτου, Στιγμή 2003

Κ. Κάππαρης, Απολλοδώρου, Κατά Νεαίρας, Στιγμή 2008.

M. Edwards, Αττικοί Ρήτορες, μετάφραση Δ. Σπαθάρας, Καρδαμίτσα 2002.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

Dike (University of Milano)

Rhetorica (University of California)